روانشناسی مُدرن

همه خانواده‌ها با هر طرز فكر و هر فرهنگي كه باشند مشكلات‌ خاص خودشان را دارند، اما تنها نوع برخورد آنها با اين مسائل است كه تفاوت دارد.

در خانواده‌هاي موفق معمولا وقتي مشكلي ايجاد مي‌شود، همه اعضاي خانواده با همفكري و مشاركت هم براي حل آن تلاش مي‌كنند. شايد خيلي از ما اين نكته مهم را ناديده بگيريم؛ اين‌كه همفكري و مشاركت براي حل مسائل خانواده وظيفه همه است، حتي بچه‌ها.

وقتي در خانه مساله‌اي پيش مي‌آيد و صحبت از تصميم‌گيري مي‌شود، همه بايد نظرشان را بگويند، بدون ترس و دلهره.

در تصميم‌گيري‌هاي خانوادگي و درباره مسائلي كه مربوط به كل خانواده است، همه اعضاي خانواده حتي كودكان هم بايد دخالت داشته‌باشند؛ از تصميماتي بسادگي انتخاب رنگ ديوارها گرفته تا موضوعاتي مانند سفر رفتن و تغيير مكان.

با اين كار كمك مي‌كنيد حس اعتماد به نفس كودك هم تقويت شود و احساس كند نظرش براي خانواده مهم است. علاوه بر اين، فرزند ما از همان دوران كودكي ياد مي‌گيرد چگونه بايد با مشكلات و مسائل زندگي روبه‌رو شود و با آنها مقابله كند.

نبايد از تقويت حس مسووليت‌پذيري كودكان هم غافل شد؛ در حقيقت وقتي از كودك نظري خواسته مي‌شود و او مي‌بيند كه نظرش براي همه اعضاي خانواده مهم است، خودش را در برابر خانواده مسوول مي‌داند و سعي مي‌كند بهترين تصميم را بگيرد.

البته خيلي از والدين به اشتباه تصور مي‌كنند هميشه خودشان بايد براي كودك تصميم بگيرند و براي همين حتي در كارهايي كه مربوط به اوست نيز دخالت مي‌كنند. اين والدين هيچ حقي براي كودك قائل نيستند و به او اجازه نمي‌دهند براي خودش تصميم بگيرد.

در بعضي از خانواده‌ها فقط يك نفر حق تصميم‌گيري دارد. معمولا نظر پدر خانواده يا گاهي هم مادر خانواده، نظر نهايي است و ديگر كسي نبايد درباره آن موضوع صحبت كند، اما اين روش به هيچ‌وجه درست نيست و تنها مي‌تواند دردسرساز شود. هيچ وقت يك نفر نمي‌تواند بخوبي چند نفر تصميم بگيرد و در نتيجه مشكلاتي ايجاد خواهد كرد.

علاوه بر اين، مشورت كردن و كمك گرفتن از ديگران براي تصميم‌گيري، حس همدلي ميان افراد خانواده را تقويت مي‌كند. پس اگر شما هم عادت كرده‌ايد هميشه نظر خودتان را بگوييد و حتي آن را به ديگران تحميل كنيد، بد نيست نگاهتان را تغيير دهيد، شايد نتيجه خوبي داشته باشد.

البته در برخي از خانواده‌ها هم شرايط برعكس است؛ يعني چون اعضاي خانواده حس مسووليت‌پذيري كمتري دارند، تمام تصميم‌گيري‌ها به عهده يك نفر مي‌افتد. در اين خانواده‌ها اصلاً كسي اهميتي به مسائل خانوادگي نمي‌دهد و برايشان مهم نيست چه اتفاقي در خانواده مي‌افتد. شرايط وقتي بدتر مي‌شود كه كارها بخوبي پيش نرود و همه آن فرد را محكوم كنند! يعني كسي كه هميشه مسووليت انجام كارها را به عهده داشته، بايد بدون عيب و نقص و به تنهايي تمام كارهاي خانه را انجام دهد. مشخص است كه چنين طرز فكري تا چه حد غيرمنطقي و آزاردهنده است.